रसुवा जिल्लामा रहेको २१६ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो त्रिशूली–१ (यूटी–१) रन अफ थेरभर नामक जलविद्युत आयोजनाको डाइभर्सन सुरुङ निर्माण सम्पन्न भएको छ । यूटी–१ रसुवा जिल्लामा स्वदेशी उपभोगका लागि प्रत्यक्ष विदेशी लगानीमा निर्माणाधीन सबैभन्दा ठूलो जलविद्युत आयोजना हो।
जसले ४२० मिटर लम्बाइ र पाँच मिटर व्यासको पूर्ण कंक्रीट लाइनिङ डाइभर्सन सुरुङ सफलतापूर्वक निर्माण गरेको छ। हेडवर्कको निर्माण कार्य सुरु गर्न फागुन २८ गते त्रिशूली नदी डाइभर्सन सुरुङमार्गबाट डाइभर्ट गरिने छ । नेपाल वाटर एण्ड इनर्जी डेभलपमेन्ट कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ताए हक युनले यूटी–१ को निर्माणमा नदी डाइभर्सन महत्वपूर्ण उपलब्धि भएको बताए ।
आयोजनाले हेडरेस, एडिट र टेलरेस सुरुङसहितको १३ दशमलव ५ किलोमिटर सुरुङको ४ दशमलव ५ किलोमिटर उत्खनन सम्पन्न गरेको छ । भूमिगत विद्युतगृहको उत्खनन कार्य २१ प्रतिशतले अघि बढेको छ र आयोजनाको समग्र प्रगति दर १४ प्रतिशत रहेको छ । आयोजनाको मुख्य निर्माण सन् २०२२ जनवरीमा सुरु भएको र सन् २०२६ को डिसेम्बरमा सम्पन्न हुने अनुमान गरिएको छ । करिब ७०० जना कामदार छन् ।
आयोजना प्रभावित रसुवा जिल्लाका ३०० स्थानीय बासिन्दासहित निर्माणस्थलमा कार्यरत छन् । दुसान इनरबिलिटी आयोजनाको इन्जिनियरिङ, खरिद र निर्माण (ईपीसी) ठेकेदार हो ।६४७.३४ मिलियन अमेरिकी डलर (निर्माण अवधिको ब्याज सहित) आयोजनामा ७० प्रतिशत लगानी छ।
त्यसको तुलनामा अन्तर्राष्ट्रिय वित्त निगम (आइएफसी), एसियाली विकास बैंक (एडीबी), कोरियाली एक्जिम बैंक (के-एक्जिम), कोरियाली विकास बैंक (केडीबी), लगायत अन्तर्राष्ट्रिय ऋणदाताहरूको समूहबाट ४५ करोड ३१ लाख अमेरिकी डलर ऋण उपलब्ध गराइएको छ । एसियाली पूर्वाधार लगानी बैंक (एआईआईबी), एफएमओ (नेदरल्यान्ड्स), ब्रिटिश इन्टरनेशनल इन्भेष्टमेन्ट (बीआईआई), प्रोपार्को (फ्रान्स), र अन्तर्राष्ट्रिय विकासका लागि ओपेक कोष (ओएफआईडी)समेत सहयोगी बनेका छन् ।
एनडब्लुइडीसीका शेयरधारकहरूमा कोरिया साउथ-इस्ट पावर कम्पनी लि., कोरिया ओभरसिज इन्फ्रास्ट्रक्चर एण्ड अर्बन डेभलपमेन्ट कर्पोरेशन, इन्टरनेशनल फाइनान्स कर्पोरेशन र स्थानीय नेपाली साझेदार। भविष्यमा, परियोजना प्रभावित समुदायहरूले परियोजनाको १० प्रतिशत सेयरको लागि आवेदन दिन सक्नेछन्। यूटी–१ ले १ हजार ५ सय ३३ जीडब्लुएच सम्म बिजुली उत्पादन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
आयोजनाबाट उत्पादन हुने कुल वार्षिक ऊर्जामध्ये ३८.७५ प्रतिशत सुख्खायाममा उत्पादन हुने छ, जुन नेपालका अन्य रन अफ द रिभर जलविद्युत आयोजनाको तुलनामा बढी हो, जसले गर्दा सुख्खा मौसम व्यवस्थापनमा ठूलो योगदान पुग्छ । काठमाडौं लोड सेन्टर नजिक रहेको र सुख्खा मौसममा पनि १०४ मेगावाट बिजुली प्राप्त हुने भएकाले यो आयोजना देशको विद्युत प्रणालीका लागि गेम चेन्जर हुन सक्छ। उत्पादित ऊर्जा नेपाल विद्युत प्राधिकरणले निर्माण गरिरहेको त्रिशूली–३बी हब सबस्टेसनमा जोडेर राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा प्रवाह हुनेछ ।
