काठमाडौँ – नवलपुर जिल्लामा ९ वर्ष अघि नयाँ जिल्ला बनेपनि आजसम्म यहाँ कुनै कारागार स्थापना हुन सकेको छैन। यसले स्थानीय प्रशासन र सुरक्षा व्यवस्थामा गम्भीर समस्या उत्पन्न गरेको छ।
नवलपुरको प्रमुख समस्या भनेको कैदी-बन्दीको ओसारपसार हो। यहाँ कारागार नभएको कारण कैदी-बन्दीलाई परासी र चितवन लैजानुपर्ने बाध्यता छ। यसले गर्दा दैनिक रूपमा इन्धन खर्च र सुरक्षा व्यवस्थापनमा चुनौतीहरू थपिएका छन्।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी अरुण पोखरेलका अनुसार, कारागारको अभावले राज्यको खर्च र सुरक्षा चुनौतीहरूमा वृद्धि भएको छ। उनले भने, “सुरक्षा निकायलाई थप दबाब परेको छ, जसले गर्दा राज्यका साधनहरू प्रयोग गर्न कठिन भइरहेको छ।”
नवलपुरका प्रहरी प्रमुख यादव ढकालले पनि यस समस्याबारे चर्चा गर्दै भने, “कारागारको अभावले प्रहरीलाई अन्य कार्यहरूमा ध्यान दिन गाह्रो भएको छ। कारागार स्थापना भएमा सुरक्षा व्यवस्थापनमा सहजता आउने विश्वास हामी राख्छौं।”
केन्द्रीय कारागार व्यवस्थापन विभागका महानिर्देशक नारायण भट्टराईले भने कि नवलपुरमा कारागार स्थापना गर्ने प्रक्रिया लामो र जटिल भएको छ। यसैबीच, नेपाल बार एसोसिएसन नवलपुरका अध्यक्ष चेतप्रसाद डुम्रेले पनि कारागारको अभावका कारण कैदी-बन्दीहरूको न्यायको पहुँचमा समस्या आइरहेको बताएका छन्।
नेपालमा ७२ जिल्लामा ७५ वटा कारागार रहेका छन् भने, भक्तपुर, बारा, धनुषा, नवलपुर र पूर्वीरुकुममा कारागार छैन। यसले गर्दा नवलपुरमा कारागारको आवश्यकता विशेष रूपमा महत्त्वपूर्ण भएको छ, र यो प्रक्रिया गम्भीरतापूर्वक अघि बढाउनुपर्ने आवश्यकता प्रकट भएको छ।
