काठमाडौँ – अमेरिकाले भुटानी शरणार्थीहरूको १२ चैतमा गरिएको निष्कासनका कारण उत्पन्न समस्याहरू अहिले अन्तर्राष्ट्रिय चासोको विषय बनेका छन्। १० जना भुटानी शरणार्थीलाई अमेरिकाले भुटानको पारो विमानस्थलमा पठाएपछि, भुटानले ती नागरिकलाई स्वीकार नगरेर भारतको सीमा नजिक छोडिदियो। यो घटनाले भुटानी शरणार्थीहरूको भविष्यलाई अझ अनिश्चित बनाएको छ।
भारत र नेपालका सीमामा परेका शरणार्थी
भुटानले निष्कासन गरिएका शरणार्थीलाई भारतको जयगाउँमा ल्याएर भारतीय प्रहरी मार्फत नेपालतर्फ पठायो। केही शरणार्थी भने झापामा पक्राउ परेका छन्, जसले उनीहरूको कानुनी स्थितिमा थप जटिलता ल्याएको छ।
अमेरिकाको पुनस्र्थापनाअन्तर्गत निष्कासन
२००८ देखि अमेरिकामा पुनर्वास भएका भुटानी शरणार्थीहरूलाई अब अमेरिकाले निष्कासन प्रक्रिया सुरु गरेको छ। २०१७ सम्म ९५,४४९ भुटानी शरणार्थीलाई पुनर्वास गरिएको थियो, तर अब उनीहरूको भविष्यमाथि अन्योल र चिन्ता छ।
भुटानको अस्वीकार र अन्तर्राष्ट्रिय चासो
भुटानले यी शरणार्थीलाई फिर्ता लिन अस्वीकार गरेको छ, जसका कारण उनीहरूको भविष्य अझै अनिश्चित बनेको छ। भुटान र अमेरिकाबीचको सम्बन्धले पनि तनाव बढाएको छ, र अमेरिकाले भुटानलाई “रेड जोन” सूचीमा राखेर भुटान नागरिकलाई अमेरिका भ्रमण गर्न अनुमति नदिने घोषणा गरेको छ।
मानवअधिकार र कानुनी चासो
यो निष्कासनको परिणामस्वरूप भुटानी शरणार्थीहरूको मानवअधिकार र कानुनी स्थितिका बारेमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको उल्लंघनको चेतावनी दिइएको छ। विभिन्न अधिकारकर्मी र समूहहरूले भुटानी शरणार्थीहरूको पुनःस्थापनामा ध्यान दिन र उनीहरूको मानवअधिकारको रक्षा गर्नका लागि आवाज उठाएका छन्।
परिवारिक विखण्डन र सामाजिक अवस्था
डिपोर्टेसनका कारण भुटानी शरणार्थी समुदायमा परिवारका सदस्यहरू विचलित भएका छन्, र उनीहरूको जीवनको आर्थिक र सामाजिक अवस्था पनि गाह्रो भएको छ। यसले उनीहरूको दैनिकी र भविष्यका योजनामा गम्भीर असर पारेको छ।
यस घटनाले भुटानी शरणार्थीहरूको अहिलेको स्थितिमा ठूलो प्रश्नचिह्न खडा गरेको छ। यिनका अधिकार र भविष्यको सुनिश्चितता बारेमा अझै स्पष्टता आउन बाँकी रहेको छ।
