किसानको काउली ‘कौडीको भाउ’, उपभोक्ता तिर्दै दोब्बर

काठमाडौँ –  काभ्रेको मण्डनदेउपुर–११ राम्चेबेसीका किसानहरूले उत्पादन गरेको काउली बजारमा उचित मूल्य नपाउँदै ‘कौडीको भाउ’मा बेच्न बाध्य भएका छन्। किसानहरूले धेरै मेहनत र लगानी गरेर उत्पादन गरेको काउली ५ देखि १० रुपैयाँ प्रतिगोटाको दरमा बिक्री गर्नुपरेको छ। तर, सोही काउली उपभोक्ताले बजारमा २० देखि ३० रुपैयाँमा खरिद गर्नुपरेको छ।

किसान र उपभोक्ताबीचको यो मूल्य अन्तरले कृषि प्रणालीमा देखिएको ठूलो असमानतालाई उजागर गरेको छ। बिचौलियाले अत्यधिक नाफा लिने गरेकाले किसानहरू आर्थिक रूपमा कमजोर बन्दै गएका छन्। उत्पादन लागतसमेत नउठ्ने अवस्था हुँदा किसानहरूको गुनासो चुलिएको छ।

किसानको समस्या

राम्चेबेसीका किसानहरूले उचित मूल्य नपाउँदा आफ्नो मेहनत खेर गएको महसुस गरिरहेका छन्। बजार व्यवस्थापन कमजोर हुँदा उनीहरू उचित मूल्यबाट वञ्चित भएका छन्।

सरकारी तहको पहल आवश्यक

किसानहरूले उचित मूल्य सुनिश्चित गर्न र बजार व्यवस्थापन सुधारका लागि सरकारी तहबाट पहल हुनुपर्ने माग गरेका छन्। किसानले उत्पादन लागतसमेत उठाउन नसक्ने अवस्थामा सरकारले यसप्रति ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ।

समस्या समाधानका उपायहरू

विशेषज्ञहरूले यो समस्या समाधानका लागि सहकारी र स्थानीय बजार केन्द्रहरूको स्थापनामा जोड दिनुपर्ने बताएका छन्। किसान र उपभोक्ताबीच प्रत्यक्ष सम्पर्क बढाउन सरकारले नयाँ प्रणाली विकास गर्नुपर्छ। साथै, सरकारी अनुदान र बजार व्यवस्थापन प्रणाली सुधारले किसानहरूको समस्यालाई सम्बोधन गर्न सक्ने विश्वास गरिएको छ।

नेपाली कृषि क्षेत्रमा दीर्घकालीन चुनौती र समाधानको खाँचो अहिलेको प्रमुख आवश्यकता हो। यदि समयमा नै सम्बोधन गरिएन भने किसानहरूको अवस्था अझ दयनीय बन्न सक्छ।