काठमाडौँ – चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको पूर्वक्षेत्रमा रहेको रोनाल्डो नामक हात्तीलाई नेपालका सबैभन्दा पुराना र ठूलो हात्तीहरू मध्ये एक मानिन्छ। यसको लामो दारा र कटिएको पुच्छरले यसलाई विशिष्ट बनाउँछ। गाउँबस्तीका अधिकांश मानिसहरूले रोनाल्डोलाई सबैभन्दा ठूलो र प्रभावशाली हात्तीको रूपमा चिन्छन्।
प्रजनन केन्द्रमा रजगज
रोनाल्डो हाल चितवनको खोरसोरस्थित हात्ती प्रजनन केन्द्रमा अधिकांश समय बिताउँछ। यहाँ, यसले अन्य पोथी हात्तीहरूसँग सक्रिय रूपमा प्रजनन प्रक्रिया खेलिरहेको छ। रोनाल्डोले अन्य जंगली हात्तीलाई नजिक आउन दिँदैन, जसले गर्दा यसको प्रजनन प्रक्रिया प्रभावकारी रहन्छ।
इतिहास र विशेषताहरू
रोनाल्डोको पुच्छर भाले हात्तीहरूको संघर्षका क्रममा टुक्रिएको थियो। यो हात्ती २०६० सालदेखि सक्रिय अवस्थामा रहेको छ र यस अघि रोमियो नामक हात्तीको वर्चस्व थियो। तर, रोमियोको मृत्युपछि रोनाल्डोको राजको आरम्भ भएको हो। त्यसपछि रोनाल्डोको स्थिति प्रजनन केन्द्रमा मजबुत भएको छ।
अहिलेको स्थिति
हाल रोनाल्डो ‘जेन्टल’ हात्तीको रूपमा चिनिन्छ। यसको शान्त स्वभावले यसलाई पर्यटकहरूको प्रिय पात्र बनाएको छ। आन्तरिक र बाह्य पर्यटकहरू यसको साथ फोटो खिच्न र सेल्फी लिन रुचाउँछन्। यद्यपि, विगतमा यसको आक्रमक स्वभावले करिब डेढ दर्जन मानिसको मृत्यु भएको थियो।
पर्यावरणीय महत्त्व
रोनाल्डोको जंगली मत्ता हात्तीहरूको व्यवहार र प्रजननमा महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको छ। यसले प्रजनन केन्द्रमा आफ्नो वर्चस्व कायम राख्दै, हात्तीहरूको प्रजनन प्रक्रिया र संरक्षणमा ठूलो योगदान पुर्याइरहेको छ।
रोनाल्डो नेपालको वन्यजीव संरक्षण र हात्तीको प्रजनन प्रक्रियामा एक अभिन्न हिस्सा बन्न पुगेको छ, जसको प्रभाव चितवनको पारिस्थितिकीय तंत्रमा ठूलो छ।